Rodzaje transportu i spedycji

Gałęzie transpotu

Spedycja, to nie tylko organizacja przewozu ciężarówką z punktu A do punktu B. W zależności od rodzaju transportu i specjalizacji, spedycję można podzielić na:

• transport  drogowy

• transport morski

• lotniczy lotniczy

• transport kolejowy

• transport śródlądowy

W ostatniej dekadzie rozwinął się 

• transport intermodalny/multimodalny (wykorzystanie w jednym procesie różnych gałęzi oraz środków transportu).
  
  

Skoro spedycja to działalność polegająca na pośrednictwie, doradztwie, organizowaniu, koordynowaniu i kontrolowaniu przewozu towarów w imieniu klienta, to analogicznie wyróżniamy takie same rodzaje (gałęzie) spedycji:

spedycja drogowa, spedycja morska, spedycja lotnicza, spedycja kolejowa, spedycja intermodalna / multimodalna (łączenie różnych gałęzi i  środków transportu).

💡 W skrócie 💡

Spedycja = pośrednictwo, doradztwo, organizowanie, koordynowanie i kontrolowanie

Transport = fizyczne dysponowanie środkiem transportu i wykonywanie przewozu

Transport to fundament całej branży spedycyjnej i logistycznej. Bez odpowiedniego doboru środka transportu nawet najlepiej zaplanowana operacja handlowa może zakończyć się stratami finansowymi, opóźnieniami lub niezadowoleniem klienta.

Rolą spedytora jest zrozumienie, jakie możliwości dają poszczególne gałęzie transportu i umiejętne dopasowanie ich do konkretnego zlecenia.

Wybór środka transportu zależy od wielu czynników, w tym:

• rodzaju i wartości ładunku – inaczej przewozi się elektronikę, a inaczej produkty spożywcze,

• czasu dostawy – czy klient oczekuje błyskawicznego dostarczenia, czy liczy się głównie cena,

• odległości i kierunku transportu – przewóz krajowy rządzi się innymi zasadami niż międzykontynentalny,

• kosztów – każdy środek transportu ma swoją charakterystykę cenową,

• infrastruktury i dostępności – porty, lotniska, linie kolejowe czy sieć dróg determinują, jakie opcje są realne,
  
  

Dla przyszłego spedytora kluczowe jest zrozumienie, że nie istnieje jeden „najlepszy” środek transportu. Każdy ma swoje zalety i ograniczenia, a sztuką jest umiejętne zestawienie ich ze sobą w taki sposób, aby znaleźć optymalny balans pomiędzy czasem, kosztami i bezpieczeństwem przewozu.

Współczesna logistyka coraz częściej sięga po rozwiązania mieszane (np. transport intermodalny), które pozwalają łączyć atuty różnych środków. Dzięki temu można zredukować koszty, skrócić czas i jednocześnie działać bardziej ekologicznie.

Już na etapie planowania dostawy spedytor analizuje

• Co dokładnie przewożę?

• Jak szybko ładunek musi dotrzeć do klienta?

• Które opcje są dostępne w danej relacji?

• Jakie ryzyka wiążą się z wyborem danego środka?
  
  

Dopiero znając odpowiedzi, można podjąć świadomą decyzję i wybrać najlepszą opcję realizacji przewozu towaru.

Transport drogowy

• Charakterystyka: elastyczny, szybki, dostęp do większości miejsc.

• Przykłady ładunków: palety, drobnica, towary szybkozbywalne

• Zalety: dostępność, szybkość, możliwość dostawy „od drzwi do drzwi”.

• Wady: ograniczenia wagowe, korki, przepisy kabotażowe, wpływ na środowisko.

• Ciekawostka: w UE transport drogowy odpowiada za ok. 70% przewozów.
  
  

Transport morski

• Charakterystyka: dominujący w przewozach międzynarodowych (ok. 80% światowego handlu).

• Rodzaje statków: kontenerowce, masowce, tankowce, ro-ro (samochodowce).

• Przykłady ładunków: kontenery, surowce (ropa, gaz, węgiel), samochody.

• Zalety: bardzo duża ładowność, niskie koszty przy dużych wolumenach.

• Wady: długi czas transportu, ryzyko opóźnień w portach, zależność od warunków pogodowych.

• Ciekawostka: największe statki przewożą ponad 23 tys. TEU (kontenerów 20-stopowych).
  
  

Transport lotniczy

• Charakterystyka: najszybszy, ale też najdroższy

• Przykłady ładunków: farmaceutyki, elektronika, dostawy „just-in-time”, towary luksusowe, przesyłki kurierskie

• Zalety: czas, bezpieczeństwo, globalny zasięg

• Wady: bardzo wysokie koszty, ograniczenia wagowe i gabarytowe.

• Przykład zastosowania: DHL, FedEx, UPS – logistyka kurierska oparta głównie na transporcie lotniczym.
  
  

Transport kolejowy

• Charakterystyka: masowe ładunki, duże wolumeny, stabilność czasowa

• Przykłady ładunków: węgiel, stal, kontenery, zboża

• Zalety: ekologia, bezpieczeństwo, niskie koszty jednostkowe przy dużych ilościach

• Wady: ograniczona sieć torów, konieczność przeładunku (brak elastyczności „door-to-door”)

• Przykład zastosowania: Nowy Jedwabny Szlak – przewozy kolejowe Chiny–Europa
  
  

Transport intermodalny i multimodalny

• Definicje:

  • Intermodalny – przewóz ładunku w jednej jednostce (np. kontenerze) kilkoma środkami transportu z wykorzystaniem różnych gałęzi transportu

  • Multimodalny – przewóz kilkoma środkami transportu, ale niekoniecznie w jednej jednostce z wykorzystaniem różnych gałęzi transportu

UWAGA!!! w praktyce często te dwa określenia funkcjonują jako synonim i używane są   zamiennie. 

• Zalety: optymalizacja kosztów i czasu, ekologia

• Przykład zastosowania: kontener płynący statkiem z Chin do Hamburga, następnie koleją do Polski i ciężarówką do klienta.
  
  

Chciałbyś rozpocząć pracę jako spedytor?